|
MUZEUM
PRZYRODNICZO-LEŚNE BIAŁOWIESKIEGO PARKU NARODOWEGO
Muzeum Przyrodniczo-Leśne BPN czynne jest:
-
w sezonie (od połowy kwietnia do połowy października) przez cały
tydzień w godzinach od 9:00 do 16:30; w soboty i niedziele od 9:00
do 17:00
-
poza sezonem (od połowy października do połowy kwietnia) od
wtorku do niedzieli w godzinach od 9:00 do 16:00
Ceny
biletów wstępu: (cały obiekt)
- 10,00 zł - normalny
- 5,00 zł - ulgowy
Bilet upoważnia do zwiedzenia stałej wystawy muzealnej, wystawy
czasowej oraz wejścia na wieżę widokową (cena nie obejmuje usługi
przewodnickiej).
Wystawy
czasowe, wieża widokowa:
- 5,00 zł – normalny
- 2,50 zł – ulgowy
Wstęp
na ekspozycję stałą odbywa się wyłącznie z licencjonowanym
przewodnikiem.
Na przełomie
1919 i 1920 roku w dawnym pałacu carskim rozpoczęto przygotowania
ekspozycji muzealnej, która została udostępniona dla turystów w
połowie lat dwudziestych. Od tego momentu datuje się powstanie
Muzeum Przyrodniczego w Białowieży (wówczas Muzeum Puszczańskie).
Pałac pełnił funkcje muzeum do 1937r., kiedy to większość
eksponatów (za wyjątkiem zbiorów poświęconych bartnictwu)
przeniesiono do zaadoptowanego na cele wystawiennicze budynku
dawnych wozowni carskich. W 1944 r. spłonął pałac carski, a wraz
z nim pozostawione tam zbiory. Na przełomie lat 50-tych i 60-tych
zapadła decyzja o zburzeniu ruin pałacu carskiego i wybudowaniu w
ich miejscu nowoczesnego (jak na tamte czasy) kompleksu muzealno -
hotelowego. Budynek o typowej dla ówczesnego okresu architekturze
oddano do użytku w 1972r.
Niestety,
oszklony parter i okna na piętrze budynku powodowały, iż nie był
on idealnym miejscem do prezentowania eksponatów (często mających
dużą wartość historyczną np.: żubry spreparowane w 1831r. czy
łoś z 1854r.). Dodatkowym argumentem do podjęcia prac remontowych
był zły stan techniczny budynku.
Te dwa
elementy zadecydowały o podjęciu prac zmierzających do przebudowy
kompleksu muzealno - hotelowego i aranżacji nowej wystawy stałej.
Możliwości takie pojawiły się dopiero w latach 90-tych, kiedy to
zaistniała możliwość finansowania takich przedsięwzięć przez
fundacje dotujące działania związane z ochroną środowiska i
edukacją przyrodniczą.
Dotacja
z Banku Światowego pozwoliła na przygotowanie w latach 1996 - 1997
scenariusza przyszłej ekspozycji i projektu modernizacji budynku
muzeum, a fundusze pochodzące z budżetu państwa i dotacje z NFOŚiGW
oraz Ekofunduszu pozwoliły w latach 1999 - 2000 na realizację
projektu modernizacji. Dzięki uzyskanym środkom finansowym muzeum
dysponuje obecnie nowym, dostosowanym do wymagań ekspozycyjnych
budynkiem z salami wystawowymi o łącznej powierzchni 1500 m2, salą
wystaw czasowych o powierzchni około 180 m2, oraz nowocześnie
wyposażoną salą konferencyjną na 176 osób.
Środki
finansowe z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej oraz Fundacji Ekofundusz pozwoliły, od lipca 2002r., na
rozpoczęcie budowy ekspozycji stałej w salach wystawowych muzeum.
Prace polegały na wybudowaniu szeregu ścianek działowych,
podwieszanych sufitów oraz band stanowiących części dioram, w których
prezentowane są poszczególne elementy wystawy. Równocześnie
spreparowano nowe eksponaty, które uzupełniły bogatą kolekcję będącą
własnością Muzeum BPN. Z końcem 2003r. zakończyły się również
prace plastyczne i aranżacyjne nowej wystawy stałej.
Uroczyste
otwarcie muzeum nastąpiło 25 marca 2004 r.
Po
przekroczeniu szklanych drzwi wkraczamy do nowego świata, o którym
opowiadać będzie nam przewodnik. Otacza nas półmrok, który
pozwala nam lepiej skupić się na tym co zaraz zobaczymy.
Po kilku
słowach wstępu wreszcie wchodzimy głębiej i nagle... zapalają
się światła i widzimy stado żubrów, które żeruje o wczesnym
świcie. Przewodnik opowiada o zagładzie, pracach nad ocaleniem
tego gatunku i powrocie żubrów do natury, o ich zwyczajach.
Światła
powoli przygasają i na sam koniec widzimy tylko wyłaniające się
z ciemności głowy żubrów.
Powoli
przechodzimy dalej, a tam przy migoczącym ognisku do polowania
przygotowuje się król Aleksander Jagiellończyk. Nie jest sam, bo
w razie szarży rannego, rozjuszonego żubra chronić go będzie
osocznik.
Światła
gasną... idziemy dalej...
Przewodnik
rozpoczyna swoja opowieść o różnych typach lasu, jakie w Puszczy
Białowieskiej można spotkać. Dowiadujemy się, jaka jest różnica
pomiędzy olsem a łęgiem, gdzie mieszkają wiewiórki, co różni
poroże od rogów. Poznajemy niezwykłość i bogactwo życia
podziemnego lasu: konstrukcję gniazda mrówek, różnice w
systemach korzeniowych różnych gatunków drzew, zwyczaje borsuków.
Zwiedzanie tej części muzeum kończy multimedialny pokaz o
sezonowych zmianach zachodzących w przyrodzie wraz z kolejnymi
porami roku.
Po wejściu
schodami na górę (osoby na wózkach wwożone są za pomocą
platformy) wkraczamy do krainy, w której to my jesteśmy mali, a
ogromnymi stworzeniami są owady. Dzięki ich około 100-krotnemu
powiększeniu możemy zobaczyć ich nie codziennie dostrzegane piękno
oraz dowiedzieć się o ich roli w naturze. Chwilę później
rozbrzmiewa ryk jelenia na rykowisku.
Następnie
obserwujemy polowanie wilków na jelenia, widzimy jak dwa osobniki
rzucają mu się do szyji. Znacznie spokojniejszy przebieg ma
polowanie rysia, a my widzimy matkę, która przyprowadziła swojego
potomka do ofiary.
Dalej
zapoznajemy się z bogactwem skrzydlatych drapieżników, możemy
porównać wielkość orła przedniego i myszołowa, zobaczyć
najmniejszą europejską sowę – sóweczkę. Przy tej „ptasiej
wyspie” możemy usłyszeć, jak wybrane gatunki śpiewają,
zobaczyć różnice pomiędzy najmniejszym a największym ptakiem
Puszczy Białowieskiej, zobaczyć jak wygląda kukułka. Na ścianie
widzimy charakterystyczną panoramę lasu Białowieskiego Parku
Narodowego.
Rzeka
zimą i latem to dwa różne światy. Zimą trudniej jest przetrwać,
więc zwierzęta mają grubsze futro, a niektóre zmieniają też
jego barwę, by zarówno ich wrogom, jak i ofiarom było je trudniej
zauważyć. Wiosną i latem łatwiej jest się ukryć przed
potencjalnym zagrożeniem, wiec ilość zwierząt przez nas
widywanych zwiększa się. Bobry budują swoje żeremia, a żarłoczne
ryjówki nieustannie poszukują czegoś do zjedzenia (najczęściej
ich łupem padają bezkręgowce).
Dzięki
prezentacji multimedialnej możemy przekonać się jakie są różnice
w ilości owadów żyjących na drzewach za ich życia i po śmierci,
kiedy to zaczynają „drugie życie”.
Działalność
człowieka na terenie Puszczy Białowieskiej istnieje już od kilku
tysięcy lat. Po dawnych kulturach pozostały miedzy innymi kurhany.
Ślady działalności bartników do dziś można spotkać na terenie
puszczy, bo zostało one zakazane dopiero przez carów. Koszenie
łąk przetrwało aż do XX wieku, a między innymi dzięki zimowemu
dokarmianiu żubry tylko tutaj przetrwały w stanie dzikim.
Opuszczając
ekspozycję możemy zobaczyć symboliczny zaczątek przyszłego potężnego
lasu, 3-letnią siewkę sosny...
A na
zakończenie - sprawdzić wiedzę wyniesioną z ekspozycji.
źródło:
Białowieski Park Narodowy, dodano: 02.12.2005r. |
